Het Voedingscentrum is een stichting welke in Den Haag gevestigd is. Het is een semi-overheidsinstelling zonder winstoogmerk.

Taken van het Voedingscentrum

Het Voedingscentrum geeft zowel consumenten zoals professionals informatie over gezonde en veilige voedselkeuzes. Daarnaast adviseert de stichting over wat duurzame voedselkeuzes zijn. De informatie welke het Voedingscentrum verstrekt is onafhankelijk en wetenschappelijk.

De Schijf van Vijf

Het Voedingscentrum is vooral bekend om haar Schijf van Vijf. In maart dit jaar lanceerde de stichting de vernieuwde Schijf van Vijf. In deze Schijf van Vijf was veel veranderd ten opzichte van de vorige versie van de Schijf van Vijf welke alweer uit 2001 stamde.

Opvallende veranderingen in de vernieuwde Schijf van Vijf waren:

  • De dagelijks aanbevolen hoeveelheid groente werd verhoogd van 200 gram naar 250 gram per dag
  • Een nieuw advies om dagelijks een handje (ongezouten) noten te eten
  • Een nieuw advies om wekelijks een portie peulvruchten te eten
  • Bewerkt vlees staat niet langer meer in de Schijf van Vijf
  • De nieuwe Schijf van Vijf adviseert een afwisseling tussen verschillende eiwitbronnen zoals vlees, vis, ei, noten, peulvruchten en vegetarische producten. Het advies is om minder vlees te gebruiken en meer plantaardig voedsel.
  • De nieuwe Schijf van Vijf adviseert dagelijks 3 kopjes groene of zwarte thee te drinken
  • Voor koolhydraat bronnen zoals brood, pasta en rijst worden de volkoren varianten geadviseerd zoals volkorenbrood, volkoren pasta en zilvervliesrijst.
  • Zachte of vloeibare bak en braadproducten
  • Genoeg zuivel zoals yoghurt, kaas en melk

Producten welke verdwenen zijn uit de Schijf van Vijf zijn geharde vetten, gezoete zuivel, bewerkt vlees en groenten waaraan zout is toegevoegd.

De communicatie van het Voedingscentrum

Het Voedingscentrum gebruikt verschillende kanalen voor de communicatie. Een belangrijk onderdeel van de voorlichting vindt plaats via de website van de stichting. Daarnaast gebruikt het Voedingscentrum de media voor voorlichtingscampagnes.

Wat het Voedingscentrum allemaal doet

Het Voedingscentrum verstrekt niet alleen kennis over gezonde voeding zoals sommige mensen denken. Het centrum verstrekt niet alleen kennis over gezonde voeding maar geeft ook gezonde recepten. Daarnaast houdt het centrum zich ook bezig met voedselveiligheid, denk daarbij aan tijden van een crisis zoals het geval was met de gekkekoeienziekte en de varkenspest. Daarnaast verstrekt de stichting kennis over kwaliteitsaspecten van voedsel, denk daarbij aan dierenwelzijn, eerlijke handel en natuur & milieu.

Verder verstrekt het Voedingscentrum kennis voor voeding gericht op de specifieke doelgroepen zoals zwangere vrouwen en mensen op leeftijd.

Kritiek op het Voedingscentrum

De wetenschap is voortdurend in ontwikkeling. Dat is ook de reden waarom de stichting begin dit jaar met een vernieuwde Schijf van Vijf kwam. Nieuwe wetenschappelijke inzichten hebben ertoe geleid dat de Schijf van Vijf bijgesteld moest worden aan wat we op dit moment weten over voeding.

In de wetenschap zijn niet alle onderzoekers het altijd met elkaar eens. Of een bepaald onderzoek kan een bevinding doen terwijl dat bij een ander onderzoek niet even duidelijk naar voren komt. De Schijf van Vijf heeft als basis de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad. De Gezondheidsraad is op haar beurt weer gebaseerd op de wetenschappelijke consensus op het gebied van voeding en gezondheid. Gezien de Schijf van Vijf dus gebaseerd is op een consensus laat dit ruimte vrij voor discussie en kritiek over de Schijf van Vijf.

Het Voedingscentrum krijgt dan ook regelmatig vanuit verschillende hoeken de nodige kritiek op haar adviezen. Zo zijn er vraagtekens bij de onafhankelijkheid van het Voedingscentrum. Er zijn vraagtekens bij de neutraliteit welke het Voedingscentrum als onafhankelijke stichting zou moeten hebben. Zo worden er verbanden gelegd tussen het Voedingscentrum en het bedrijfsleven. Deze mogelijke banden met het bedrijfsleven zouden het Voedingscentrum onder druk kunnen zetten bij het verstrekken van onafhankelijke voedingsadviezen.

Veel van deze kritiek komt voort uit het verleden van het Voedingscentrum waarin het vanuit het bedrijfsleven werd gefinancierd om leerstoelen te financieren. Tegenwoordig wordt het centrum echter voor 100% gefinancierd door de overheid, desondanks zijn er nog wel banden met het bedrijfsleven. Zo werken er bij de stichting mensen op hoge functies welke in het verleden voor de multinational Unilever werkzaam zijn geweest. Dit hoeft natuurlijk niets te betekenen maar het is wel iets wat nog weleens aangehaald wordt door mensen die kritiek op het Voedingscentrum hebben.

Een ander punt van kritiek welke nog weleens richting het centrum wordt gegeven is dat zij zaken op haar website stelt zonder daarbij een wetenschappelijke onderbouwing te geven of een bron naar een wetenschappelijke onderbouwing te vermelden. Een bron vermelding zou de consument of professional instaat stellen gemakkelijk meer informatie tot zich te nemen over bepaald onderwerp, zonder dat men zelf moeten gaan lopen zoeken op het internet.

In een uitzending van het programma Zembla, in 2010 werd het Voedingscentrum bekritiseerd. Dit omdat de stichting zwangere vrouwen niet had gewaarschuwd voor het eten van paling uit de grote rivieren. Na aanleiding van de uitzending van Zembla had de stichting een correctie op haar website gemaakt